Monciak to po zakopiańskich Krupówkach najbardziej znana ulica w Polsce. Główna ulica Sopotu naprawdę nosi nazwę Bohaterów Monte Cassino. Monciak jest deptakiem, nie ma tutaj ruchu kołowego. Ulica rozpoczyna się przy alei Niepodległości, w pobliżu Opery Leśnej i biegnie w stronę sopockiego mola. Kończy się przy Skwerze Kuracyjnym w pobliżu latarni morskiej. To ulubione miejsce artystów, aktorów, biznesmenów i innych sławnych ludzi, nocujących często w pobliskim Grand Hotelu. Na deptaku często można spotkać osoby znane z telewizji czy kina, aktorów, celebrytów, polityków. Ulica liczy 635 merów długości.
Historia Monciaka
- W XVII wieku w miejscu Monciaka przebiegała droga gruntowa. Łączyła ona nadmorską osadę rybacką w dolnym Sopocie z wsią rolniczą Górny Sopot.
- Na początku XIX wieku w pobliżu morza powstały pierwsze zabudowania kąpielowe – zaczęto wówczas wytyczać ulicę prowadzącą od kąpieliska do kwater, w których zatrzymywali się goście. Te częściowo były rozlokowane w Górnym Sopocie, dlatego budowa drogi stała się koniecznością.
- Zabudowania wzdłuż ulicy liczą od jednego do trzech pieter. Budynki pochodzą w większości z II połowy XIX wieku lub z początków wieku XX.
- W latach 1924- 1945 ulica Bohaterów Monte Cassino nosiła nazwę Seestraβe, czyli ulica Morska. Od roku 1945 do 1956 była to ulica marszałka PRL i ZSRR, Konstantego Rokossowskiego, dopiero później zyskała obecną nazwę.
- Nazwa ulicy to upamiętnienie żołnierzy II Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Andersa, walczących pod Monte Cassino w maju 1944 roku.
- W swej dolnej części Monciak rozszerza się nieco i tworzy niewielki plac. To tutaj pierwotnie znajdowała się osada rybacka. Dla jej upamiętnienia w 1988 roku zbudowano tu fontannę.
Znaczenie ulicy – lata trzydzieste XX wieku
Już w okresie przedwojennym przy ówczesnej Seestraβe było ponad sto sklepów i małych punktów usługowych. Istniały tutaj też trzy kina i wiele rozrywkowych lokali. W latach trzydziestych ulica pełniła więc podobną funkcję jak dziś – była reprezentacyjną ulicą Sopotu. To tutaj spędzało się wolny czas, przesiadywało w kawiarniach, spotykało ze znajomymi.
Utworzenie deptaku – lata sześćdziesiąte
- W PRL-u Monciak był również prestiżową, modną ulicą miasta, ulubioną przez turystów przybywających do Trójmiasta. Właśnie wtedy z ulicy wyprowadzono ruch kołowy i stała się deptakiem.
- Niestety, wiele kamienic w tym czasie zatraciło swój oryginalny wygląd. Okres PRL-u był okresem usuwania ozdób architektonicznych, które notable tamtych czasów uważali za pozostałość arystokratycznej kultury i z zapałem je usuwali.
- Przy ulicy rosło wiele drzew, które potem ścięto, tradycyjną jezdnię i chodniki usunięto, a całość wyłożono betonowymi płytami. Tak było do lat 90- tych, kiedy to beton zastąpiono kolorowym brukiem. Domy pobudowane przy ulicy Bohaterów Monte Cassino w czasach PRL odstawały architektonicznie od wcześniejszej zabudowy, burząc harmonię.
- Od 1964 roku zaczęto organizować w sopockiej Operze Leśnej festiwal piosenki. Wtedy to Monciak stał się ulubionym miejscem spacerów przebywających w mieście gwiazd.
Monciak obecnie
Dzisiejszy Monciak to barwna, atrakcyjna ulica, na której zawsze jest pełno turystów z Polski i z zagranicy. Przy deptaku otwarto wiele nowych lokali gastronomicznych: kawiarni, pubów, restauracji, pijalnię czekolady Wedla. Właściciele lokali starają się nadać im niepowtarzalny klimat. Wiele tu stoisk, sklepów z pamiątkami, letnich ogródków przy kawiarniach i lodziarniach. Można posłuchać ulicznych grajków, pooglądać malowane przez współczesnych artystów obrazy, pozwolić się sportretować. Jak na najważniejszą ulicę miasta przystało, dużo tu sklepów: odzieżowych, sportowych, obuwniczych i innych.
Interesujące budowle przy Monciaku
- Krzywy Domek – stał się jednym z symboli Sopotu. Stał się symbolem współczesności na historycznej ulicy. Ten bajkowy domek powstał z inspiracji państwa Szotyńskich, architektów projektujących budowlę, rysunkami Jana Marcina Szancera, wybitnego rysownika i ilustratora. Budynek stanął w 2004 roku w środkowej części Monciaka, zachwycając i zadziwiając wszystkich ludzi odwiedzających Sopot. Domek znalazł się na czele listy najdziwniejszych budynków świata. Na jednej ze ścian Krzywego Domku, tzw. “Ścianie Sławy” składają podpisy znane osoby uczestniczące w różnych wydarzeniach kulturalnych, które się tu odbywają. Mieszczą się tutaj biura prestiżowych firm, znanych w Polsce i na świecie spółek, obiekty handlowe i usługowe, gabinety kosmetyczne i medyczne.
- Kościół rzymskokatolicki pw. św. Jerzego – jest to neogotycka świątynia z początków XX wieku. Był to wówczas kościół ewangelicki. Po wojnie rzymskokatolicka świątynia garnizonowa, której patronem został św. Jerzy.
- Parasolnik Sopocki – pomnik Parasolnika poświęcony został Czesławowi Bulczyńskiemu, ekscentrycznemu artyście, który zamieszkał w Sopocie po wojnie i tutaj zmarł w 1992 roku. Naprawiał parasole, ale w Sopocie znał go każdy. Jak Sokrates na ateńskiej agorze podchodził na Monciaku do przechodniów, zagadując ich na różne tematy. Zawsze ekscentrycznie ubrany, uwielbiał przebierać się za różne osoby czy przedmioty, budząc powszechną ciekawość. Pozował do zdjęć, rozdawał dzieciom cukierki. W 2000 roku poświęcono Bulczyńskiemu rzeźbę Tadeusza Foltyna przedstawiającą Parasolnika przebranego za kaflowy piec. Rzeźba znajduje się na wysokości kościoła św. Jerzego. Jej miniaturę można oglądać w Krzywym Domku.
- Zakład Balneologiczny – znajduje się na końcu deptaku, przy wejściu na molo. Obiekt powstał w 1903 roku, a w 1982 wpisano go do rejestru zabytków. Obiekt zaprojektowany został przez Paula Puchmüllera i Heinricha Dunkela. Zbudowano go na miejscu dawnego zakładu kąpielowego Haffnera. Budynek zdobią witraże i rzeźby, nad wejściem głównym znajduje się rzeźba syreny i trytona oraz herb Sopotu. Zakład Balneologiczny to miejsce, gdzie można skorzystać z inhalacji, balneoterapii, kąpieli solankowych i wielu innych zabiegów.
- Latarnia Morska – tutaj kończy się ulica Bohaterów Monte Cassino. Dziś nie jest to już formalnie latarnia morska, lecz dalej wszyscy tak ją nazywają. Obiekt jest udostępniony do zwiedzania. Wysokość wieży obserwacyjnej wynosi 30 metrów.
- Molo w Sopocie – molo jest przedłużeniem Monciaka. Jest to najdłuższe molo w Polsce, ma ponad 0,5 km długości. Pierwszy pomost mola powstał w 1827 roku. Molo, które istnieje do dziś, zbudowano w latach 1927-28. Pod koniec XX wieku dobudowana została żelbetowa głowica, a już w XXI wieku przeprowadzono prace konserwacyjne.
Niedaleko popularnego Monciaka znajduje się najpopularniejszy w Sopocie i jeden z najpopularniejszych w Polsce pięciogwiazdkowy Grand Hotel.
Każdy, kto przyjeżdża do Sopotu, musi przejść się popularnym Monciakiem, ulica jest niekwestionowaną wizytówką miasta.
